Oudega
drone Casper Tolboom
Oudega aan het Water
Klik hier voor het laatste nieuws over het project Oudega aan het Water op de website van de gemeente Smallingerland.
Met alle nieuwsartikelen op Omrop Fryslan en de LC kreeg de Watersportvereniging Oudega veel vragen over waar het nieuwe meer nou precies komt. Daar hebben zij wat op bedacht.
Bekijk nu het nieuwe meer op oudegawatersport.nl/hetmeer en schuif met de slider van oud naar nieuw en vice-versa!
Waterfront van Oudega is onderdeel van gebiedsaanpak
De visie Oudega aan het water is gericht op het verbeteren en handhaven van de leefbaarheid en de toeristische ontwikkeling van het gebied. De relatie tussen het water en het dorp wordt sterker en het aantal bezoekers vanaf het water en over land zal hierdoor toenemen, met als doel de economische groei en leefbaarheid te stimuleren en land- en waterrecreatie met elkaar te verbinden.
Aan de westzijde van het havengebied Gealânswei is een plek gerealiseerd voor maximaal 10 campers in een groene omranding en 2 recreatieve waterwoningen.
Het gebied aan de zuidoostzijde Eastersânning heeft deels een groenbestemming, deels een bestemming dagrecreatie met ruimte voor de realisatie van 6 recreatieve verblijven en een horecapaviljoen en er is plaats voor vijf waterwoningen. Belangrijk in de vormgeving is dat deze eenheden te gast zijn in het landschap. Er loopt een openbaar toegankelijke wandelroute door het gebied. De horecagelegenheid heeft als doel om gasten, zoals fietsers, wandelaars of gasten per boot, naar Oudega te trekken.
De wateroppervlakte in het gebied is vergroot met ongeveer 4,5 ha extra water op boezemniveau. Daarmee is een gebied met recreatieve potentie ontstaan met grote belevings- en natuurwaarde.
De bestaande haven is opgeknapt, waarbij technische voorzieningen voor passanten zijn gerealiseerd en een nieuwe steiger- en boxenstructuur met een moderne maatvoering is gemaakt. Het aantal ligplaatsen voor boten is verschoven van opberghaven naar passantenhaven.
Door de realisatie van het nieuwe water wordt de afvoer en berging van het water uit de aanliggende polder beïnvloed. Daarom zijn er maatregelen genomen om de water aan- en afvoer naar de diverse landerijen en polders te reguleren. De nieuwe oevers kregen een groene en natuurlijke inrichting.
Het project had eerst een budget van 18,2 miljoen euro, later is dit bijgesteld naar 20,9 miljoen. Het project is binnen dit budget uitgevoerd.
Masterplan Waterfront Oudega
De Wurkgroep Doarpsplein oan it Wetter bestond uit een drietal ondernemers uit Oudega en bestuursleden van de Feriening foar Doarpsbelang Aldegea met medewerkers van de gemeente Smallingerland en de provincie Fryslân ging voortvarend aan de slag. Als eerste werd er in 2018 een woonwensenenquête gehouden onder de inwoners van Oudega. De uitkomsten van deze enquête en de analyse hiervan waren voor het college van B&W aanleiding om de voormalige zuivelfabriek aan te kopen.
Na de aankoop in 2018 is besloten om een Masterplan op te stellen met als doel een adequaat en concreet kader te bieden om het havengebied zodanig te herontwikkelen dat het een fraai en sfeervol onderdeel wordt van en voor het dorp en bijdraagt aan de versterking van het toeristisch product voor de watersporter, maar ook voor andere recreanten. De scope van het masterplan lag bij de haven en de vergroting daarvan, en de omliggende bebouwing om de haven. Uitgangspunt van de planvorming was de sloop van de voormalige zuivelfabriek de Hoop ten behoeve van woningbouw.
Vervolgens heeft de werkgroep verschillende bijeenkomsten georganiseerd om suggesties op te halen. Deze zijn uitgewerkt tot een aantal modellen die zijn voorgelegd aan de omwonenden, ondernemers en alle verenigingen van Oudega. Tot slot is alle input omgezet in een schets en gepresenteerd aan alle inwoners.
In het Ontwerp masterplan waterfront Oudega van oktober 2019 werd een vervolg gegeven aan de ontwikkeling van het dorp en het gebied rond de haven. Het masterplan kreeg zijn vorm door de vastberadenheid van de Wurkgroep Doarpsplein oan it Wetter en door samenwerking met medewerkers van de gemeente en de provincie.
Het realiseren van dit Masterplan is een schoolvoorbeeld van burgerparticipatie: inwoners van Oudega in samenwerking met gemeente en provincie. In december 2019 werd het Ontwerp Masterplan Waterfront Oudega goedgekeurd door de gemeente Smallingerland en provincie Fryslân.
Op maandagmiddag 3 maart 2025 vierden gemeente, provincie en waterschap samen met de dorpsbewoners, op het nieuwe dorpsplein, het feit dat het nieuwe havengebied klaar is en er gestart is met de aanleg van het nieuwe meer. Wethouder Robin Hartogh Heys van de Lier, gedeputeerde Matthijs de Vries en dagelijks bestuurslid Gerben de Boer onthulden samen met voorzitter van Doarpsbelang Martien Tolboom een selfiespot op het eiland de Kikkertspôle. Hiermee markeerden zij de feestelijke afronding van het eerste deel van Oudega aan het water.
Een nieuw meer
Drone Fred Kok maart 2025
In 2023 is begonnen met fase twee van het project Oudega aan het Water. Het betreft de aanleg van een meer van circa vijftig hectare aan de zuidkant van het dorp. Het nieuwe meer kreeg de naam Nije Aldegeaster Sânning.
Bij het maken van de plannen voor het grote meer zijn ook veel inwoners en organisaties betrokken geweest. Een vaste klankbordgroep met een vertegenwoordiging vanuit de recreatiesector, de landbouw, de natuur en het dorp. Tijdens digitale inloopavonden op 24 november en 1 december 2020 is aan alle inwoners van Oudega de gelegenheid geboden om te reageren. In diezelfde periode is het ontwerp via internet raadpleegbaar geweest. Via een prikbord en e-mailformulier konden ook reacties worden achtergelaten. Alle input heeft uiteindelijk geleid tot een schetsontwerp voor het Meer bij Oudega.
In 2023 werden er diverse procedures doorlopen om het meer te realiseren. Voor het meer zijn een nieuw bestemmingsplan, een milieueffectenrapportage en diverse vergunningen gemaakt.
In het aangrenzende land (it Gealân) zijn de afgelopen jaren al diverse ecologische maatregelen genomen om de werkzaamheden in 2024 te kunnen starten. Zo is vanaf 2021 uitgesteld maaibeheer ingesteld, zijn in 2022 een aantal cultuurtechnische maatregelen genomen om het gebied optimaal geschikt te maken voor de (weide)vogels die niet meer in het gebied terecht kunnen. In de herfstperiode van 2023 zijn de laatste verbeteringen gerealiseerd (o.a. een plasdraszone) zodat het gebied in 2024 met rust kon worden gelaten.
Op 5 september 2023 heeft de gemeenteraad van Smallingerland het bestemmingsplan voor het Meer, met de bijbehorende milieueffectrapportage, besproken aan de zogenoemde ronde tafel. Naar aanleiding van een ingediende zienswijze heeft het college aanvullende informatie aangeleverd.
De aanbesteding voor het graven van het nieuwe meer de Nije Aldegeaster Sânning werd begin 2024 gegund aan De Waard Grondverzet. Er zal ongeveer 50 hectare aan veen, zand en leemlagen worden weggegraven om plaats te maken voor nieuwe waterpartijen. Aan de oostkant van het meer komt een aantal eilandjes. Aan de westkant een lang pad vanaf Oudega naar een beleefpunt. Het moet een ‘boost’ geven aan het dorp Oudega door toeristen te trekken naar de Nije Aldegeaster Sânning. De bedoeling is dat toeristen vanaf het meer ook eens bij de snackbar of de bakker in Oudega langskomen.
Overal staan nu stokken met linten en hangen nepvogels in de lucht om ervoor te zorgen dat vogels dus niet in het graafgebied hun nest bouwen. Iedere twee weken komt een ecoloog. Mocht er wel een nest zitten, dan wordt eromheen gewerkt.
Er worden drie soorten grond apart afgegraven. Schepen halen die via het kanaal op en die worden weer gebruikt voor andere projecten. Via een aangelegde brug boven het kanaal wordt de grond in de schepen gekieperd. Zo gaat een deel van de veengrond naar champignonskwekerijen in Limburg.
De aarde gaat naar landbouwpercelen in de buurt en zand zal worden gebruikt bij woningbouw en dijkaanleg. De grond moet dus goed gescheiden worden. Ook dat is goed te doen. De aarde is ongeveer de bovenste 30 centimeter. Het veen is zwart en het zand wit, dus dat is goed te zien.
De werkzaamheden zullen ± 3 jaar in beslag nemen en zijn eind 2024 gestart. In 2028 moet het meer klaar zijn.
